Żaglowce - żywy pomnik historii.

Zbliżający się sezon żeglarski jest dobrym momentem do przyjrzenia się żaglowcom. Świat się zmienia i rozwija, ale żaglowce nadal pływają i są pomnikiem historii rozwoju człowieka. Jednak zacznijmy od cytatu:

"Istnieją trzy ideały piękna:
kobieta w tańcu,
rumak w galopie,
fregata pod pełnymi żaglami"
~Honoriusz Balzac

Od początku istnienia losy człowieka wiąża się z wodą i wiatrem. Kształt świata jaki znamy wywodzi się z chęci poznania tego co tajemnicze i nieznane. Naturalnym kierunkiem poszukiwań zostały morza i oceany. Technologia i wiedza o świecie rozwijały sie bardzo szybko, dzieki podróżą żaglowcami. Można nawet wysnuć dość śmiałą tezę, ze historia podboju kosmosu miała swój początek setki lat temu, kiedy ludzie zaczęli wykorzystywać gwiazdy do nawigowania po morzach.

Już na początkach dziejów łodzie wyposażone w napęd żaglowy i mieszany napęd żaglowo-wiosłowy były używane jako środek transportu zarówno towarów jak i ludzi, oraz do celów militarnych. Oba te cele wiązały się z koniecznością rozwoju technologii, w celu pokonania konkurencji. W przypadku łodzi bojowych, nowinki techniczne dotyczyły zarówno napędów, kształtów kadłuba, czy materiałów użytkowanych do budowy statków. Każdy chciał mieć statki większe, szybsze i bardziej zwrotne niż wrogowie. Efektem tych starań były zarówno technologie obróbki drewna i metali, jak i rozwój wiedzy dotyczący nawigacji, komunikacji, czy badań nad samą wodą. Żeby lepiej zobrazować wielkość odkryć jakie się wiązały z podbojem mórz, należy przytoczyć przykład Archimedesa, który w III w.p.n.e. sformułował prawo Archimedesa, które do tej pory jest wykorzystywane do budowy statków i jest podstawowym prawem fizyki.

Kamieniem milowym w poznaniu świata był okres wielkich odkryć geograficznych z przełomu XV/XVI w. Dzięki tym wyprawom udało się udowodnić że ziemia jest okrągła, oraz odkryć wiele ziem i ludów, o których mieszkańcy europy nie mieli pojęcia. W tamtym czasie, udało się też obliczyć przybliżone rozmiary ziemi, odkrycie to miało duże znaczenie, gdyż w tamtych czasach rozmiary ziemi były szacowane na dwa-trzy razy mniejsze niż w rzeczywistości! Wielkie odkrycia geograficzne wstrząsneły całym pojmowaniem świata, oraz rozpoczęły wielki wyścig kolonialny, z którego do tej pory niektóre kraje korzystają (jako przykład można podać Wielką Brytanię, której królowa jest też królową Kanady, czy Australii).

Żaglowce dzięki swoim niedoskonałością wymusiły szybki rozwój inżynierii materiałowej i mechaniki. Kiedy opracowano silniki parowe i spalinowe, ludzie rozpoczęli kombinowanie jak porzucić żagle na rzecz bardziej uniwersalnych silników cieplnych. Tutaj poraz kolejny odezwały się odkrycia Archimedesa. Odkrycie jakim była śróba Archimedesa, stało sie podstawą budowy śrób okrętowych. Statki mechaniczne bardzo szybko wypierały żaglowce. Jednak żaglowce po raz kolejny zaadoptowały się do kolejnych zmian. Funkcja żaglowców zmieniła się diametralnie. Od czasów rewolucji parowej, żaglowce rozpoczęły służbę w celach szkoleniowych i turystycznych.

Współczesne żaglowce w znacznej swej części należą do szkół morskich i marynarek wojennych oraz prywatnych organizacji. W zasadzie większość żaglowców zostało przystoswane do szkolenia kadr oficerskich, oraz dzieci i młodzieży. Dodatkowo, dzięki rozwojowi organizacji typu Sail Training International, stały się modne zloty żaglowców, które są świetna okazją do promocji miast-gospodarzy, ale także do pokazywania ludziom kultury morza. Czasami zdarzają się żaglowce, które służą do badań okolic podbiegunowych (polski żaglowiec "Oceania"), czy także morza północnego.

Żaglowce, które teraz pływają po morzach nierzadko są w wieku zbliżającym się do setki, czy nawet ponad stu lat. W zasadzie każdy współczesny żaglowiec jest skarbnicą ciekawych historii i ciekawych ludzi, którzy na nich pływają i pływali. Aktualnie żeglowce są też ambasadorami swoich krajów, jak na przykład Chopin, który na żaglach ma logo Polski i odbywał rejsy promujące nasz kraj w portach europeiskich. Bardzo dużo współczesnych żaglowców było budowanych w naszym krajów i te żaglowce są uznawane za
najlepsze żaglowce na świecie.

Mam nadzieję że udało mi się zachęcić Was do zainteresowania się historią podboju mórz, oraz do oglądania i pływania na żaglowcach. Widząc żaglowiec, człowiek ma prawo wpaść w zadumę, jak się zmieniał świat przez wieki i jaki udział miały w tym żaglowce.

A dla zainteresowanych tematyką bitew morskich i podróży, chciałbym polecić płytę zespołu Cztery Refy - "Bitwy morskie", książkę "Znaczy kapitan" napisaną przez Karola Olgierda Borchardta, czy film Ridleya Scotta "Sztorm"